PERSBERICHT: Vier op de tien Belgische rokers grijpt naar e-sigaret om te stoppen met roken

Stoppen met roken, dat is waarom quasi vier op de tien rokers (38%) in ons land begint met vapen, of de overschakeling minstens in overweging neemt. Drie op de tien rokers (32%) doet het bovendien om “gezonder te leven”. Dat blijkt uit een representatieve bevraging bij Belgische rokers en vapers, uitgevoerd door Insites Consulting in opdracht van British American Tobacco (BAT) BeLux. Het aantal vapers in ons land stijgt elk jaar met tien procent[1], al is er hier en daar ook scepsis. Een kwart van de rokers (28%) twijfelt om over te schakelen naar de e-sigaret, en dat door de onduidelijkheid over de impact van het vapen op de gezondheid. De recente incidenten in de Verenigde Staten en een Belgisch slachtoffer die geassocieerd worden met vapen, hebben waarschijnlijk gezorgd voor meer verwarring en onzekerheid onder de consumenten. “Dit is spijtig omdat heel wat gezondheidsexperts, zoals Public Health England, zeggen dat vapen niet zonder risico’s is, maar toch tot 95% minder schadelijk is dan roken,” zegt Filip Buntinx, Government Affairs Manager van BAT BeLux.   

Note: Hieronder vind je een nieuwsvideo over vapen in België, vrij van rechten

[1] Euromonitor: Smokeless Tobacco, E-Vapour Products and Heated Tobacco in Belgium, July 2019

Vandaag telt ons land nog meer dan twee miljoen rokers, zo blijkt uit cijfers van Stichting tegen Kanker. Een middel dat mensen meer en meer helpt om van hun rookgewoonte af te geraken, is de e-sigaret. Dat zegt niet alleen de sector, maar ook vele experten waaronder Tabakstop en het Vlaams instituut Gezonder Leven zijn het erover eens. En opvallend: in ons land zijn het bijna uitsluitend rokers die naar de e-sigaret grijpen. Slechts weinig niet-rokers beginnen met vapen.

Intussen wint diezelfde e-sigaret hoe langer hoe meer aan populariteit. Volgens de meest recente Euromonitor zijn er in ons land zo'n 250.000 à 300.000 vapers, en hun aantal stijgt elk jaar met 10 procent. Een nieuwe representatieve bevraging en marktanalyse, die recent werd uitgevoerd, bevroeg 737 Belgische rokers en vapers naar hun visie over de e-sigaret. Het onderzoek toont alvast aan dat vooral gezondheidsoverwegingen rokers motiveert om met vapen te starten. Bijna vier op de tien (38%) zegt zo dat ze vooral zouden willen vapen, of het nu al doen, om definitief van de sigaret verlost te raken. Goed 32 procent maakt dezelfde switch, omdat ze denken dat vapen in het algemeen beter is voor de gezondheid.

Meer concreet: ruim 32 procent vindt dat het gezonder is omdat de damp geen teer bevat, wat een van de voornaamste oorzaken van longkanker is. 28 procent zet dan weer de stap naar de e-sigaret omdat het minder nicotine kan bevatten. Opvallend: bijna vier op de tien (35%) van de mensen die alleen vapet, en dus niet meer roken, wil zelfs helemaal geen nicotine in hun e-sigaret. Uit het onderzoek blijkt ook dat vapers, of ze nu roken of niet, lage nicotine-levels verkiezen. Een kwart van de vapers gaat ook voor een vloeistof zonder nicotine, en meer dan 40% gaat voor 6 mg nicotine. Slechts een kleine minderheid gaat voor meer: 25% van de vapers gaat zo voor 12 mg nicotine en 6% voor 18 mg.  

Niet uit sociale overwegingen

Opmerkelijk: sociale overwegingen zijn slechts in zeer beperkte mate een belangrijke motivatie om te beginnen vapen.  Amper 15 procent van de bevraagden overweegt de e-sigaret te gebruiken, omdat het sociaal meer aanvaard is. Het grijpen naar de e-sigaret is ook eerder een persoonlijke aangelegenheid: om te ontstressen, te pauzeren, of als deel van een ritueel.

Public Health England zei eerder al dat “vapen slechts een fractie van de risico’s van het roken inhoudt en dat volledig overschakelen van de klassieke sigaret naar de e-sigaret belangrijke gezondheidsvoordelen heeft. Gebaseerd op onze huidige kennis van zaken blijven we ervan overtuigd dat vapen minstens 95 procent minder schadelijk is dan roken. Daarom is het ook belangrijk de mensen hierover te informeren, zodat meer rokers aangemoedigd zouden worden om over te schakelen naar het vapen. Dit will echter niet zeggen dat de e-sigaret volledig veilig is.”[1]

Alhoewel de Britse en ook de Franse overheden het vapen steunen, blijven er nog veel vragen over de gezondheidsimpact. Voor bijna drie op de tien Belgische rokers (28 procent) is dit gevoel van onzekerheid de belangrijkste barrière om ermee te beginnen. Ook het feit dat er nog altijd nicotine in zit – zij het in beperkte mate - zorgt voor terughoudendheid. Eén op de vijf (20%) bevraagden aarzelt dan weer om ermee te beginnen, omdat ze vrezen dat ze de ene verslaving zouden vervangen door een ander, ook al zijn er vloeistoffen zonder nicotine op de markt.

Oproep tot samenwerking

De e-sigaret mag dan wel populair zijn, ze roept duidelijk ook vragen op. De nood aan meer kennis en begeleiding is groot, zo blijkt uit het onderzoek. Een kwart van de rokers (25%) vindt zo dat hij onvoldoende kennis heeft over het product en één op de vijf (20%) weet niet wat te verwachten van de e-sigaret. “Dit is geen verrassing, In België mogen vaping bedrijven niet adverteren of hun producten online aanbieden. Dit betekent ook dat we slechts beperkte middelen hebben om onze consumenten te bereiken en te informeren over de potentiële gezondheidsimpact van het vapen in vergelijking met het roken en het correct gebruik van onze vaping producten.” Filip Buntinx, Government Affairs Manager British American Tobacco BeLux.

De recente incidenten in de Verenigde Staten en een slachtoffer in België die geassocieerd worden met het vapen, hebben waarschijnlijk gezorgd voor meer verwarring en onzekerheid onder de consumenten. De studies die hierover lopen in de Verenigde Staten en die worden uitgevoerd door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) en de Centers of Disease Control and Prevention (CDC), zijn nog lopende. Maar toch identificeert de CDC nu al vitamine E-acetaat als het chemisch product dat longschade veroorzaakte bij e-sigaret gebruikers. Vitamine E-acetaat wordt vaak toegevoegd aan verschillende voedingsstoffen en gezondheidscremes. Bij vaping producten met de cannabisolie THC, dient vitamine E-acetaat om de vloeistof te verdikken.[2]

 “Deze producten met THC zijn niet dezelfde als de gereglementeerde vloeistoffen met of zonder nicotine die wettelijk geproduceerd en in België aan consumenten verkocht worden. De Amerikaanse Centers of Disease Control and Prevention (CDC) raadt mensen af om vaping producten met THC te gebruiken, vooral als ze van informele bronnen komen zoals vrienden, familie of dealers, online of in levenden lijve. Terwijl het CDC haar onderzoek verderzet mag vitamine E-acetaat niet toegevoegd worden aan vaping producten. Daarenboven mogen mensen niets toevoegen aan hun e-sigaret dat hiervoor niet expliciet door de producent ontworpen werd. Dit kunnen ook producten zijn die in winkels gekocht kunnen worden.” Filip Buntinx, Government Affairs Manager, British American Tobacco BeLux

Doordat vaping producten de schade van tabak kunnen beperken, zouden overheden en gezondheidsorganisaties duidelijk moeten communiceren over de potentiële voordelen van het gebruik van de e-sigaret tegenover het blijven roken, zo stelt BAT. In het Verenigd Koninkrijk heeft bijvoorbeeld The Daily Mail[3] gemeld dat rond de 70.000 mensen zijn gestopt met roken door de e-sigaret.

“Daarom moet het vertrouwen in de e-sigaret versterkt worden, en dat door een doeltreffende regelgeving in te voeren en hoge standaarden te handhaven om de productveiligheid te helpen verzekeren. Daarenboven roepen we vapers ook op om geen illegale producten te kopen en niets te wijzigen aan het toestel of de vloeistoffen. De regering moet bovendien ook actie ondernemen tegen illegale producten. Dit kan alleen maar de volksgezondheid ten goede komen”, zegt Buntinx.

[1] Evidence review of e-cigarettes and heated tobacco products 2018 A report commissioned by Public Health England: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/684963/Evidence_review_of_e-cigarettes_and_heated_tobacco_products_2018.pdf

[2] https://www.cdc.gov/tobacco/basic_information/e-cigarettes/severe-lung-disease.html

[3] https://www.dailymail.co.uk/news/article-7582161/Up-70-000-smokers-quit-switching-vaping-England.html